در زمینه حسابداری، انواع مختلفی وجود دارند که بسته به نوع کسب و کار و استراتژیهای آن مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه، به معرفی ده نوع متفاوت از حسابداری و اهداف آنها میپردازم:
1-حسابداری مالی (Financial Accounting): این نوع حسابداری به ثبت و گزارش دقیق ترازنامه، صورتهای مالی و سود و زیان شرکت میپردازد . در این نوع حسابداری موارد زیر جزو بنیادی ترین مسائل حسابداری محسوب می شود .
- ترازنامه (Balance Sheet): ترازنامه، وضعیت مالی شرکت در یک زمان خاص را نشان میدهد. این شامل داراییها، بدهیها، حقوق صاحبان سهام و سایر موارد مالی است.
- صورتهای مالی (Financial Statements): شامل صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت تغییرات حقوق صاحبان سهام میشود.صورت سود و زیان جامع
- (comprehensive income statement): شامل سود و زیان جاری و غیرجاری، تغییرات ارزش داراییها و سایر موارد مالی است.
- حسابداری مالی فرآیند ثبت، خلاصهسازی و گزارش هزاران معامله در یک کسب و کار است، تا تصویر دقیقی از وضعیت مالی و عملکرد آن را مجسم سازد.
- حسابداری مالی، ابزاری قدرتمند برای ارائه اطلاعات به مدیران، سرمایهگذاران و دیگر افراد خارج از شرکت است.
2-حسابداری مالیاتی (Tax Accounting): مرتبط با محاسبه مالیاتها و تهیه اظهارنامههای مالیاتی. هدف از حسابداری مالیاتی، کاهش مالیاتهای پرداختی توسط شرکت است .حسابداری مالیاتی به محاسبه و گزارش دادن مالیاتهایی که یک سازمان یا شخص باید به دولت پرداخت کند، میپردازد. این نوع حسابداری شامل اعمال قوانین و مقررات مالیاتی، تهیه اظهارنامه مالیاتی و مشاوره مالیاتی است.
3-حسابداری مدیریت (Management Accounting): برای تصمیمگیریهای داخلی شرکت، مانند برنامهریزی بودجه، تحلیل هزینهها و مدیریت منابع. اطلاعات حسابداری مدیریت به مدیران کمک میکند تا تصمیمهای بهتری بگیرند. حسابداری مدیریت به بررسی و تحلیل اطلاعات مالی برای استفاده داخلی مدیران سازمان میپردازد. هدف اصلی حسابداری مدیریت کمک به تصمیمگیریهای استراتژیک و عملیاتی در سازمان است. این نوع حسابداری شامل بودجهریزی، تحلیل هزینه، ارزیابی عملکرد و برنامهریزی مالی است.
4-حسابداری معادل (Accrual Accounting): ثبت تراکنشها بر اساس زمان واقعی و نه زمان پرداخت یا دریافت. این نوع حسابداری به تعیین درآمد و هزینهها بر اساس زمان وقوع آنها میپردازد.
5-حسابداری مشارکت حقوقی (Equity Participation Accounting): در این نوع، بانک بخشی از سهام یک شرکت را خریداری کرده و در سود حاصل از آن شریک میشود. معمولاً در بانکها و موسسات مالی مورد استفاده قرار میگیرد.
6-حسابداری بیمه (Insurance Accounting): مرتبط با حسابرسی شرکتهای بیمه و تخصصیترین نوع حسابداری است.
7-حسابداری بانکها (Bank Accounting): برای ثبت تراکنشهای مالی بانکها و موسسات مالی. شامل حسابداری بانکی، اعتباری و مدیریت ریسک میشود.
8-حسابرسی (Auditing): بررسی دقیق صورتهای مالی و ترازنامهها توسط حسابرس داخلی یا مستقل. هدف از حسابرسی، تأیید صحت و قابل اعتماد بودن اطلاعات مالی است .
9-حسابداری بر اساس درصد پیشرفت کار (Percentage of Completion Accounting): مرتبط با پیمانکاری و پروژههای ساخت و ساز.
10حسابداری بر اساس کار تکمیل شده (Completed Contract Accounting): در این روش، درآمد و سود ناخالص پروژه به طور یکباره به کارفرما ارائه میشود.
هر یک از این انواع حسابداری نقش مهمی در مدیریت مالی شرکتها ایفا میکنند و بسته به نیازهای هر سازمان، انتخاب میشوندولی بصورت کلی معادله اساسی حسابداری در همه آنها نقش اساسی دارد که به صورت زیر تعریف می شود :
- معادله حسابداری بانکی:
- این معادله نشان میدهد که داراییهای یک موسسه برابر با مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام آن است.
- به عبارت دیگر:
- داراییها = بدهیها + حقوق صاحبان سهام
- در این معادله:
- داراییها (Assets): شامل منابع مالی مانند وامها، سرمایهگذاریها، نقدینگی و دیگر داراییهای موسسه است.
- بدهیها (Liabilities): شامل تعهدات مالی مانند وامهای دریافتی از مشتریان، سپردهها و سایر بدهیهای موسسه است.
- حقوق صاحبان سهام (Equity): نشاندهنده سهامداران و سودهای انباشته است.
این معادله در حسابداری موسسه برای تعادل مالی و اطمینان از پایداری آن موسسه استفاده میشود.
تفاوتهای اصلی بین حسابداری مالی و حسابداری مدیریت عبارتند از :
1. هدف اصلی:
– حسابداری مالی: هدف اصلی حسابداری مالی ارائه اطلاعات مالی صحیح و قابل اطمینان به سهامداران و استفادهکنندگان خارجی است. این اطلاعات شامل صورتهای مالی مانند ترازنامه و صورت سود و زیان است.
– حسابداری مدیریت: هدف اصلی حسابداری مدیریت کمک به تصمیمگیریهای استراتژیک و عملیاتی در سازمان است. این نوع حسابداری برای مدیران داخلی سازمان اطلاعاتی را فراهم میکند که در تصمیمگیریهای مربوط به بودجهریزی، تحلیل هزینه، ارزیابی عملکرد و برنامهریزی مالی مورد استفاده قرار میگیرد.
2. مخاطبان:
– حسابداری مالی: اطلاعات حسابداری مالی برای استفادهکنندگان خارجی سازمان مانند سهامداران، بانکها، مدیران، سرمایهگذاران و دیگر کاربران خارجی است.
– حسابداری مدیریت: اطلاعات حسابداری مدیریت برای استفاده داخلی مدیران سازمان است و در فرآیند تصمیمگیری و برنامهریزی سازمانی مورد استفاده قرار میگیرد.
3. زمان گزارشدهی:
– حسابداری مالی: گزارشهای حسابداری مالی به صورت سالانه تهیه میشوند و معمولاً به پایان سال مالی ارائه میشوند.
– حسابداری مدیریت: گزارشهای حسابداری مدیریت به صورت دورهای و با توجه به نیازهای مدیران تهیه میشوند. این گزارشها میتوانند به صورت ماهانه، فصلی یا سالانه باشند.
4. شیوه اندازهگیری:
– حسابداری مالی: حسابداری مالی بر اساس استانداردها و قوانین حسابداری ملزم است و از روشهای معمول اندازهگیری مالی استفاده میکند.
– حسابداری مدیریت: حسابداری مدیریت میتواند از روشها و مدلهای مختلفی برای اندازهگیری و تحلیل هزینهها، عملکرد و سایر اطلاعات استفاده کند. در حسابداری مدیریت، معیارها و روشهاستفاده میشوند.
5. زمینه تمرکز:
– حسابداری مالی: حسابداری مالی بیشتر بر روی گزارشدهی و ثبت تراکنشهای مالی تمرکز دارد. این نوع حسابداری معمولاً اطلاعاتی را درباره وضعیت مالی سازمان ارائه میدهد.
– حسابداری مدیریت: حسابداری مدیریت بیشتر بر تحلیل و استفاده از اطلاعات مالی برای تصمیمگیری و برنامهریزی در سازمان تمرکز دارد. این نوع حسابداری به مدیران کمک میکند تا در تصمیمگیریهای مربوط به بودجهریزی، تحلیل هزینه، ارزیابی عملکرد و برنامهریزی مالی از اطلاعات مالی استفاده کنند.
به طور خلاصه، حسابداری مالی بیشتر بر روی گزارشدهی برای استفادهکنندگان خارجی و اطلاعات مالی تمرکز دارد، در حالی که حسابداری مدیریت بیشتر بر تصمیمگیری و برنامهریزی داخلی سازمان تمرکز دارد و از اطلاعات مالی برای تحلیل و ارزیابی استفاده میکند.
تفاوت اصلی بین حسابداری مدیریت و حسابداری مالی در زمینه تمرکز عبارت است از:
1. حسابداری مالی:
حسابداری مالی بیشتر بر روی گزارشدهی و ثبت تراکنشهای مالی تمرکز دارد. هدف اصلی حسابداری مالی ارائه اطلاعات مالی صحیح و قابل اطمینان به خارج از سازمان است. این اطلاعات شامل صورتهای مالی مانند ترازنامه و صورت سود و زیان است. حسابداری مالی بر اساس استانداردها و قوانین حسابداری ملزم است و از روشهای معمول اندازهگیری مالی استفاده میکند. مخاطبان حسابداری مالی اغلب سهامداران، بانکها، مدیران، سرمایهگذاران و سایر استفادهکنندگان خارجی سازمان هستند.
2. حسابداری مدیریت:
حسابداری مدیریت بیشتر بر تحلیل و استفاده از اطلاعات مالی برای تصمیمگیری و برنامهریزی در سازمان تمرکز دارد. هدف اصلی حسابداری مدیریت کمک به تصمیمگیریهای استراتژیک و عملیاتی در سازمان است. این نوع حسابداری برای مدیران داخلی سازمان اطلاعاتی را فراهم میکند که در تصمیمگیریهای مربوط به بودجهریزی، تحلیل هزینه، ارزیابی عملکرد و برنامهریزی مالی مورد استفاده قرار میگیرد. حسابداری مدیریت میتواند از روشها و مدلهای مختلفی برای اندازهگیری و تحلیل هزینهها، عملکرد و سایر اطلاعات استفاده کند. معیارها و روشهای مورد استفاده در حسابداری مدیریت بیشتر بر اساس نیازهای داخلی سازمان تعیین میشوند.
بنابراین، در حسابداری مالی تمرکز بیشتر بر روی گزارشدهی و اطلاعات مالی برای استفادهکنندگان خارجی است، در حالی که در حسابداری مدیریت تمرکز بیشتر بر تحلیل و استفاده از اطلاعات مالی برای تصمیمگیری و برنامهریزی داخلی سازمان است.
♦ مشاهده <محصولات> پروگ استار
(انتشار با ذکر منبع بلا مانع است)