حسابداری دائمی و ادواری دو روش متفاوت برای پیگیری و ثبت تراکنش‌های مالی هستند. در اینجا به تفاوت‌های کلیدی بین این دو روش می‌پردازیم:
حسابداری دائمی:
- در حسابداری دائمی، تراکنش‌های خرید و فروش به صورت لحظه‌ای و همزمان با وقوع در سیستم حسابداری ثبت می‌شوند.
- این روش به مدیران اجازه می‌دهد تا تغییرات را به سرعت تشخیص دهند و واکنش مناسب نشان دهند.
- حسابداری دائمی برای کسب‌وکارهایی با نیاز به اطلاعات دقیق و به‌روز مناسب است، مانند صنایع مالی و بورس.
- این روش نیاز به نگهداری سوابق مستمر موجودی کالا دارد و برای کالاهای گران‌قیمت مانند اتومبیل‌ها و جواهرات مناسب است.
حسابداری ادواری:
- در حسابداری ادواری، تراکنش‌ها در طول دوره مالی ثبت نمی‌شوند و موجودی کالاها در پایان دوره مالی با شمارش فیزیکی و ارزش‌گذاری به‌روز می‌شود.
- این روش برای کسب‌وکارهایی که به تهیه گزارشات مالی دوره‌ای و مدیریت مالی دقیق نیاز دارند مناسب است.
- حسابداری ادواری برای کسب‌وکارهایی با کالاهای نسبتاً ارزان‌قیمت مانند خواربارفروشی‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوچک مناسب است.
به طور خلاصه، انتخاب بین این دو روش بستگی به نوع و اندازه کسب‌وکار، نیازهای مالی آن، و میزان دقت و به‌روز بودن اطلاعات مورد نیاز دارد. حسابداری دائمی اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتری ارائه می‌دهد، اما پیچیده‌تر و هزینه‌برتر است. در حالی که حسابداری ادواری ساده‌تر و کم هزینه‌تر است، اما اطلاعات کمتری در طول دوره مالی ارائه می‌دهد.
مثال: اگر کالایی برابر ۳۰ واحد باشد و بهای تمام شده آن ۱۰۰۰ ریال باشد و در طول یک ماه ۲۰ واحد از این کالا به قیمت ۱۲۰۰ ریال بفروش برسد ثبت آن به صورت زیر می باشد:
- خرید کالای تجاری در سیستم ادواری
سند حسابداری خرید روش ادواری :
خرید کالا (بد) ۳۰،۰۰۰
وجوه نقد(بس) ۳۰،۰۰۰
- خرید کالای تجاری در سیستم دائمی
موجودی کالا (بد) ۳۰،۰۰۰
وجوه نقد (بس) ۳۰،۰۰۰
*بستانکار می تواند یکی از حسابهای صندوق/بانک/تنخواه/اسناد پرداختنی/حساب پرداختنی باشد .
- فروش کالای تجاری در سیستم دائمی
وجوه نقد (بد) ۲۴۰۰۰
فروش (بس) ۲۴۰۰۰
بهای تمام شده کالای فروش رفته(بد) ۲۰،۰۰۰
موجودی کالا (بس) ۲۰،۰۰۰
*فروش ۲۰ واحد به بهای ۱۲ – بهای تمام شده فروش رفته ۲۰ واحد کالا
**بدهکارمی تواند یکی از حسابهای صندوق/بانک/تنخواه/اسناد دریافتنی/حساب دریافتنی باشد .
- فروش کالای تجاری در سیستم ادواری
وجوه نقد(بد) ۳۰،۰۰۰
فروش کالا (بس) ۳۰،۰۰۰
در سیستم ادواری برای حساب تمام شده فروش رفته در طی سال سند صادر نمی گردد.
در پایان سال اسناد حسابداری مکمل زیر پس از قیمت گذاری کالا شمارش شده به شرح زیر صادر می گردد.. در صورتی که ۱۰ عدد موجودی اول دوره ۱.۰۰۰ ثبت گردد ثبت در پایان سال بصورت زیر انجام می گیرد:
- ثبت موجودی اول دوره به حساب خرید کالا
خرید کالا (بد) ۱۰،۰۰۰
موجودی کالا (بس) ۱۰،۰۰۰
- ثبت بهای تمام شده فروش رفته و موجودی پایان دوره کالا از حساب خرید
بهای تمام شده فروش رفته (بد) ۲۰،۰۰۰
موجودی کالا (بد) ۲۰،۰۰۰
خرید کالا (بس) ۱۰،۰۰۰
براساس استاندارد حسابداری شماره ۶ بخش عمومی ، موجودی کالای پایان دوره باید در تاریخ ترازنامه بر اساس بهای تمام شده و خالص ارزش فروش در صورتهای مالی منعکس شود. حال در صورتی که بهای تمام شده موجودی ها با یکدیگر متفاوت باشند به یکی از روش های fifo و نرخ میانگین (که امروزه براحتی توسط نرم افزار انبارداری) محاسبه می گردد و با خالص فروش (مخارج برآوردی تکمیل فروش و توزیع) مقایسه می گردد. حال ممکن است به هر دلیلی ارزش موجودی کالا کمتر از بهای تمام شده شود در صورتی که موقتی نباشد، برای نشان دادن زیان ارزش موجودی کالا کاهش داده می شود و در ترازنامه بیش از خالص فروش گزارش نمی شود. می توان از یک حساب کاهنده موجودی جهت ثبت زیان استفاده کرد.
♦ مشاهده <محصولات> پروگ استار
(انتشار با ذکر منبع بلا مانع است)